PERLIT albo perlitoporyt jest minerałem, który stanowi przeobrażona skała magmowa, utworzona w dawnych epokach geologicznych. W trakcie jego powstawania przed setkami milionów lat, podczas fizycznych procesów kształtowania się perlitu, następowało zamykanie kropel wody wewnątrz wietrzejącej skały. Jej zawartość wynosi 2 do 5% objętości i decyduje o specyficznych właściwościach tego minerału. Swoistą jego cechą jest zdolność do nawet piętnastokrotnego powiększania objętości wskutek prażenia w temperaturze 850 do 1150° C
Perlit to uwodniony kwaśny glinokrzemian potasowo-sodowy, zawierający także inne pierwiastki. Jego skład to głównie krzemionka SiO2 (65-75%), tlenki glinu, sodu, potasu, magnezu, wapnia i żelaza [Al2O3 (10-18%), K2O + Na2O (6-9%), MgO +CaO (2-6%) oraz Fe2O3 (1-5%)].
W procesie technologicznym ruda perlitu poddana zostaje procesowi prażenia w temperaturze 850-1150°C. Woda zawarta w poszczególnych ziarnach rudy perlitu powoduje w wysokiej temperaturze ich pęcznienie i zwiększanie objętości, nawet 15-krotne. Proces ten nosi nazwę ekspandacji perlitu a uzyskany produkt nazywamy p e r l i t e m e k s p a n d o w a n y m.
Charakteryzuje go kolor ciemnoszary, szary lub biały. Jest przejrzysty do prześwitującego, ma stosunkowo dużą zawartość substancji alkalicznych i niską zawartość tlenków żelaza i tytanu. Warunki powstawania perlitu ekspandowanego powodują, iż posiada on następujące właściwości:
- obojętny chemicznie, sterylny,
- doskonałe własności termoizolacyjne λ = 0,04 [W/mK],
- mały ciężar objętościowy,
- bardzo dobre własności dźwiękochłonne,
- odporny na wilgoć,
- paroprzepuszczalny,
- niepalny,
- odporny na działanie glonów i grzybów,
- nie stanowi siedliska dla owadów i gryzoni,
- posiada doskonałe właściwości sorpcyjne,
- stały objętościowo
- odporny na temperatury od - 200 °C do 900 °C (nie wydziela żadnych substancji toksycznych podczas ogrzewania - nawet do temperatury 900 °C)
Obecnie perlit ekspandowany stosowany jest przede wszystkim do:
- produkcji ciepłochronnych zapraw murarskich i tynkarskich,
- produkcji lekkich betonów, tzw. perlitobetonów (termopodkłady, termowylewki),
- docieplania stropów i konstrukcji dachowych (zasypki perlitowe),
- docieplania budynków metodą „blow-in” - wdmuchiwanie perlitu w wolne przestrzenie w ścianach izolacji akustycznej podłóg, ścian oraz stropów,
- poprawy własności termoizolacyjnych muru obwodowego poprzez zasyp przestrzeni międzyżebrowych w pustakach,
- izolacji termicznej kominów,
- obniżenia masy tynków gipsowych,
- produkcji klejów do styropianu oraz klejów do glazury - dodatek perlitu w znaczący sposób poprawia ich płynność i przyczepność, zwiększa wydajność oraz ułatwia odparowanie wody,
- produkcji cienkowarstwowych tynków dekoracyjnych (akrylowych, krzemianowych, silikonowych) - zastosowanie perlitu powoduje zwiększenie wydajności tynków oraz wydłużenie „czasu otwartego”,
- produkcji ekranów akustycznych, jako materiał dźwiękochłonny